ثبتنامبلاکچین چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟
تنها چیزی که همه آن‌ها را به هم متصل می‌کند، بلاکچین است! مگر اینکه در جایی دور از دنیای فناوری زندگی کرده باشید، باید اسم بلاکچین را شنیده باشید. بلاکچین که جزء اساسی دنیای ارزهای دیجیتال است، تحول بزرگی در دارایی‌های دیجیتال به وجود آورده است. اگر شما علاقه‌مند به شروع یک سفر برای کشف دنیای ارزهای دیجیتال هستید، با یک مانع روبرو خواهید شد که باید اول آن را پشت سر بگذارید. و آن این است که برای درک ارزهای دیجیتال، ابتدا باید مفهوم بلاکچین و نحوه عملکرد آن را به خوبی فرا بگیرید.
منظور از بلاکچین چیست؟
از زمان ظهور بیت‌کوین در سال 2029، فناوری بلاکچین در بسیاری از ابزارهای مالی مختلف به کار گرفته شده است. DeFi، (DApps)، NFTs، قراردادهای هوشمند و دیگر ارزهای دیجیتال همگی از فناوری بلاکچین بهره می‌برند. اما بلاکچین دقیقاً چیست؟
برای ساده‌تر شدن موضوع: بلاکچین یک پایگاه داده است که میان گره‌های شبکه کامپیوتری به اشتراک گذاشته می‌شود. می‌توان آن را شبیه به کتاب‌های یک کتابخانه عمومی دانست که برای همه قابل دسترسی است. بلاکچین بیشتر به خاطر نقشش در ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود، جایی که یک سابقه امن و غیرمتمرکز از تراکنش‌ها را نگهداری می‌کند.
منظور از غیرمتمرکزسازی در بلاکچین چیست؟
غیرمتمرکزسازی در بلاکچین را می‌توان به چند بخش تقسیم‌بندی کرد:
فناوری دفتر کل غیرمتمرکز
بلاکچین در اصل یک فناوری دفتر کل غیرمتمرکز است که تراکنش‌ها را در چندین کامپیوتر ثبت می‌کند. بر خلاف پایگاه‌های داده متمرکز سنتی که توسط یک نهاد واحد اداره می‌شوند، بلاکچین بر روی یک شبکه همتا به همتا کار می‌کند. هر شرکت‌کننده (یا گره) در شبکه یک نسخه کامل از دفتر کل را نگه می‌دارد که شفافیت را تضمین کرده و ریسک دستکاری یا تقلب داده‌ها را کاهش می‌دهد.
تراکنش‌های پایدار و شفاف
یکی از ویژگی‌های تعیین‌کننده بلاکچین، تغییر ناپذیری آن است. پس از ثبت یک معامله در یک بلاک و افزودن آن به زنجیره، امکان تغییر یا حذف آن وجود ندارد. این تغییرناپذیری از طریق هش کردن رمزنگاری و مکانیسم‌های اجماع حاصل می‌شود. شفافیت نیز مزیت مهم دیگری است، زیرا همه معاملات برای همه شرکت‌کنندگان در شبکه قابل مشاهده است و اعتماد و پاسخگویی را تقویت می‌کند.
امنیت رمزنگاری
بلاکچین از تکنیک‌های پیشرفته رمزنگاری برای امنیت داده‌ها استفاده می‌کند. هر تراکنش، رمزگذاری شده و به تراکنش قبلی از طریق هش رمزنگاری شده متصل می‌شود. این اطمینان حاصل می‌کند که تغییر هر تراکنش نیاز به تغییر تمام تراکنش‌های بعدی خواهد داشت، که این کار را تقریباً غیرممکن می‌کند. همچنین، از کلیدهای عمومی و خصوصی برای احراز هویت و مجوز دادن به تراکنش‌ها استفاده می‌شود که لایه‌ای اضافی از امنیت را اضافه می‌کند.
آشنایی با بلاکچین و مؤلفه‌های تشکیل‌دهنده آن
فناوری بلاکچین به عنوان یک سیستم نوین ظهور کرده است که زیربنای کاربردهای متعددی، به ویژه در حوزه مالی را تشکیل می‌دهد. برای درک پتانسیل کامل آن، به بررسی چگونگی عملکرد، مکانیسم‌های اجماع، انواع شبکه‌های بلاکچین و فواید آن خواهیم پرداخت.
بلاکچین چگونه عمل می‌کند؟
به طور خلاصه، بلاکچین یک فناوری دفتر کل توزیع‌شده است که تراکنش‌ها را در چندین رایانه ثبت می‌کند. این تراکنش‌ها در بلاک‌هایی جمع‌آوری می‌شوند که هر بلوک شامل هش رمزنگاری شده بلاک قبلی، زمان ثبت و داده‌های تراکنش است. این زنجیره شدن بلاک‌ها تضمین می‌کند که داده‌ها پس از ثبت، قابل تغییر نیستند و یک سیستم امن و شفاف ارائه می‌دهد.
تمامی شرکت‌کنندگان در شبکه بلاکچین به کل دفتر کل دسترسی دارند که این امر شفافیت را تضمین می‌کند. وقتی یک تراکنش جدید انجام می‌شود، به شبکه ارسال شده و پس از تأیید، به یک بلاک اضافه می‌شود. این بلاک سپس به زنجیره موجود اضافه شده و تراکنش غیرقابل تغییر می‌شود.
منظور از مکانیسم اجماع چیست؟
مکانیسم اجماع پروتکلی است که تضمین می‌کند همه مشارکت‌کنندگان در شبکه بلاکچین بر صحت تراکنش‌ها اتفاق نظر دارند. این توافق برای حفظ یکپارچگی و امنیت بلاکچین ضروری است. بدون مکانیسم اجماع، امکان دستکاری دفتر کل توسط افراد خرابکار وجود خواهد داشت که منجر به ناسازگاری و کلاهبرداری می‌شود.
انواع مکانیسم‌های اجماع
انواع مختلفی از مکانیزم‌های اجماع وجود دارند که هرکدام رویکرد خاص خود را برای دستیابی به توافق میان شرکت‌کنندگان دارند:
اثبات کار (PoW)اثبات کار (PoW) متداول‌ترین روش مورد استفاده در بیت‌کوین است. در این روش، استخراج کنندگان با یکدیگر برای حل معماهای پیچیده ریاضی رقابت می‌کنند و برنده‌ای که ابتدا به جواب برسد، بلاک بعدی را به زنجیره اضافه کرده و به عنوان پاداش، ارز دیجیتال دریافت می‌کند.
اثبات سهام (PoS)در الگوی اثبات سهام، اعتبارسنج‌ها جایگزین استخراج کنندگان می‌شوند و بر اساس میزان کوین‌هایی که به عنوان وثیقه "سهام" گذاشته‌اند، حق ایجاد بلاک‌های جدید را کسب می‌کنند. این روش مصرف انرژی به مراتب پایین‌تری نسبت به اثبات کار دارد.
اثبات سهام واگذار شده (DPoS)
این نوع از اثبات سهام (PoS) شامل یک سیستم رأی‌گیری است که در آن دارندگان کوین، به تعداد محدودی از نمایندگان رأی می‌دهند تا وظیفه تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلوک‌ها را بر عهده بگیرند.
اثبات اعتبار (PoA)
این سیستم بر تعداد محدودی اعتبارسنج (مراجع مورد اعتماد) تأیید شده برای حفظ بلاکچین استوار است. این روش عموماً در بلاک‌چین‌های خصوصی یا کنسرسیومی که اعتماد میان مشارکت‌کنندگان شکل گرفته است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تحمل‌پذیری عملی در برابر خطاهای بیزانسی (PBFT):
الگوریتم PBFT که در شبکه‌های مجوزدار استفاده می‌شود، حتی با وجود گره‌های مخرب، اجماع را حفظ می‌کند و عملکردی سریع و با تأخیر کم ارائه می‌دهد.
مزایای بلاکچین شامل چه مواردی می‌باشد؟
فناوری بلاکچین دارای مزایای متعددی است:
-
شفافیت: تمام معاملات بر روی یک دفتر کل عمومی ثبت شده و شفافیت کامل را تضمین می‌کنند.
-
امنیت: ماهیت غیرمتمرکز بلاکچین و بهره‌گیری از تکنیک‌های رمزنگاری، این فناوری را بسیار ایمن و مقاوم در برابر تغییرمی‌سازد.
-
کارآمدی: بلاکچین با حذف واسطه‌ها می‌تواند جریان کارها را بهبود بخشیده و زمان و هزینه معاملات را کاهش دهد.
-
عدم تغییرپذیری: پس از ثبت، داده‌ها قابل تغییر نیستند، که این ویژگی، صحت و قابلیت اطمینان اطلاعات را تضمین می‌کند.
-
غیرمتمرکزسازی: هیچ نهاد واحدی کنترل کامل بلاکچین را در اختیار ندارد، و همین امر خطر شکست‌های ناشی از تمرکز را کاهش می‌دهد.
انواع مختلف شبکه‌های بلاکچین کدامند؟
شبکه‌های بلاکچین را می‌توان به چهار نوع اصلی تقسیم‌بندی کرد:
بلاک‌چین‌های عمومی
این نوع از بلاک‌چین‌ها برای همه کاربران قابل دسترسی هستند و ساختاری کاملاً غیرمتمرکز دارند. بیت‌کوین و اتریوم نمونه‌های برجسته‌ای از این دسته محسوب می‌شوند. هر فردی می‌تواند در فرآیند اجماع مشارکت داشته و به حفظ دفترکل کمک کند.
بلاک‌چین‌های خصوصی
دسترسی به این بلاک‌چین‌ها تنها برای افراد یا نهادهای مشخص مجاز است. از این نوع بلاکچین بیشتر در محیط‌های سازمانی و به‌منظور مدیریت فرآیندهای داخلی استفاده می‌شود که امکان کنترل بیشتر و حفظ حریم خصوصی را فراهم می‌سازد.
بلاک‌چین‌های کنسرسیومی
این نوع بلاک‌چین‌ها به‌صورت نیمه‌متمرکز اداره می‌شوند و تحت نظارت مجموعه‌ای از سازمان‌ها قرار دارند. آن‌ها ترکیبی از ویژگی‌های بلاک‌چین‌های عمومی و خصوصی را در خود دارند و عمدتاً در پروژه‌های مشترک صنعتی کاربرد دارند.
بلاک‌چین‌های هیبریدی
با بهره‌گیری از جنبه‌های هر دو نوع بلاکچین عمومی و خصوصی، بلاک‌چین‌های ترکیبی اجازه می‌دهند تا سطوحی از شفافیت و کنترل به‌صورت انتخابی اعمال شود. این ساختار برای سازمان‌هایی که هم به فرآیندهای شفاف و هم محرمانه نیاز دارند، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود.
از بلاکچین برای چه منظورهای دیگری استفاده می‌شود؟
علاوه بر مواردی که در بالا گفته شد، چند نکته‌ی دیگر نیز وجود دارد که ممکن است در زمینه استفاده از بلاکچین برای شما آشنا باشد.
قراردادهای هوشمند
قراردادهای هوشمند، قراردادهایی هستند که به صورت خودکار اجرا می‌شوند و شرایط توافق در آن‌ها به طور مستقیم به کد تبدیل شده است. این قراردادها به طور خودکار اجرا شده و شرایط را هنگام برآورده شدن شرایط پیش‌بینی‌شده اعمال می‌کنند. بلاکچین استقرار قراردادهای هوشمند را تسهیل می‌کند و امکان اتوماسیون امن و شفاف فرآیندهای مختلف از تراکنش‌های مالی تا مدیریت زنجیره تأمین را میسر می‌سازد.
کاربردهای فراتر از ارز دیجیتال
اگرچه بلاکچین فناوری پایه برای ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین و اتریوم است، کاربردهای آن فراتر از ارزهای دیجیتال است. صنایعی همچون تامین سرمایه، بهداشت و درمان، زنجیره عرضه و املاک از بلاکچین برای ارتقاء امنیت، بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال، بلاکچین می‌تواند پرداخت‌های بین‌المللی را تسهیل کرده، اصالت محصولات را تضمین کند و سوابق پزشکی بیماران را به‌طور امن حفظ نماید.
نتیجه‌گیری
فناوری بلاکچین با ارائه یک روش امن، شفاف و غیرمتمرکز برای ثبت معاملات، در حال متحول ساختن صنایع مختلف است. آشنایی با این نکات کلیدی، پایه و اساس شناخت بلاکچین و کاربردهای آن در صنایع گوناگون را فراهم می‌کند.
با این توضیحات، ما در توبیت امیدواریم که مفهوم بلاکچین و فناوری آن را بهتر درک کرده باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ارزهای دیجیتال، با آکادمی توبیت همراه باشید.
سلب مسئولیت: محتوای ارائه شده صرفاً به منظور اطلاع‌رسانی عمومی و آموزشی منتشر شده است و هیچ گونه ضمانت یا تعهدی را شامل نمی‌شود. این محتوا نباید به عنوان مشاوره مالی، حقوقی یا حرفه‌ای تلقی گردد و توصیه‌ای برای خرید محصول یا خدمت خاصی نمی‌باشد. کاربران باید برای اتخاذ تصمیم‌گیری‌های مهم، به مشاوران متخصص مراجعه کنند. قیمت دارایی‌های دیجیتال ممکن است نوسان شدید داشته باشد. ارزش سرمایه‌گذاری می‌تواند افزایش یا کاهش یابد. تمامی کاربران مسئولیت کامل تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را بر عهده دارند و آکادمی توبیت هیچ گونه مسئولیتی در قبال زیان‌های احتمالی ندارد. مطالب ارائه شده در این آکادمی به عنوان مشاوره مالی، حقوقی یا حرفه‌ای محسوب نمی‌شود.
اشتراک‌گذاری
