منظور از تسهیل کمی (QE) و سخت‌‌گیری کمی (QT) چیست؟

تسهیل کمی (QE)

بانک‌های مرکزی، در شرایطی که نرخ بهره پایین است و ابزارهای پولی متعارف اثرگذاری کمتری دارند، از سیاست QE برای تقویت اقتصاد استفاده می‌کنند. QE شامل خرید دارایی‌های مالی از بانک‌ها تجاری و موسسات مالی و گاهی اوقات بازار آزاد می‌شود. اوراق قرضه دولتی معمولاً بیشترین دارایی خریداری شده هستند، اما بانک‌های مرکزی می‌توانند اوراق قرضه شرکتی یا اوراق قرضه پشتوانه شده توسط وام مسکن را نیز خریداری کنند.

بانک مرکزی، ارز جدیدی را جهت تامین هزینه این خریدها به بازار عرضه می‌کند. این امر، منجر به افزایش نقدینگی در اقتصاد می‌گردد. پول تازه تولید شده به فروشندگان دارایی، که اغلب بانک‌ها هستند، در مقابل دارایی‌هایی که به بانک مرکزی می‌فروشند، داده می‌شود.

بانک مرکزی با خرید مقدار قابل توجهی از دارایی‌ها، به ویژه اوراق قرضه دولتی، تقاضا برای این دارایی‌ها را افزایش می‌دهد. این افزایش تقاضا باعث افزایش قیمت دارایی‌ها و کاهش نرخ بهره آن‌ها می‌شود. نرخ‌های بهره بلندمدت پایین‌تر، هزینه‌های وام‌گیری را کاهش داده و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های پرریسک را تشویق می‌کند.

بانک فدرال رزرو ایالات متحده از سیاست‌های پولی تسهیل کمی برای افزایش عرضه پول و تقویت رشد اقتصادی استفاده کرد تا پیامدهای رویدادهای بحرانی مانند همه‌گیری COVID-19 را کاهش دهد.

یکی از دغدغه‌های مهم در ارتباط با QE، تأثیر احتمالی آن بر تورم است. تزریق قابل توجهی پول به اقتصاد می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌ها شود، اگر گسترش محصولات و خدمات، با گسترش عرضه پول تناسب نداشته باشد. ولی این ریسک به عوامل متعددی وابسته است، از جمله وضعیت کلی اقتصاد، روندهای مصرف‌کننده و کسب و کار و همچنین توانایی بانک مرکزی در کنترل موفق عرضه پول.

سخت‌گیری کمی (QT)

بر خلاف QE، QT شامل فروش دارایی‌ها توسط بانک‌های مرکزی برای کاهش عرضه پول و احتمالاً افزایش نرخ بهره است. QT ممکن است به کاهش نقدشوندگی در بازارهای مالی منجر شود که می‌تواند بر بازار ارز دیجیتال تأثیر بگذارد.

برخی از تفاوت‌های کلیدی بین QE و QT در جدول زیر بیان شده است:

باید توجه داشت که اثرات سیاست‌هایی مانند QE و QT ثابت نیستند و بسته به شرایط اقتصادی خاص و زمان اجرای آنها می‌توانند تغییر کنند.